خانواده کانونی برای تربیت، نه نازپرودگی
سکانس‌های فیلم و سریال‌هایی که این روزها در صداوسیمای کشورمان پخش میشود، پر است از دیالوگ‌های پسرهای لوسِ پرتوقعی که زیاده‌خواهی‌هایشان را نثار پدرومادر و همسر و اطرافیان می‌کنند. گذشته از اینکه پخش چنین فیلم‌هایی درست است یا نه، متأسفانه آنچه در این فیلم‌ها خود را نشان میدهد، گوشه‌ای از واقعیت جاری در جامعه ما است. پرتوقعی فرزند پسر در خانواده علت‌های عدیده‌ای دارد؛ اما نگارنده در این وجیزه به دو نکته که علت زیاده‌خواهی پسرها است، اشاره می‌کند.
فرزند پسر نباید به گونه‌ای تربیت شود که احساس کند پدر و مادر وقف او هستند و وظیفه دارند همه‌ی امکانات آسایش او را فراهم کنند.
پدر و مادر برای تربیت فرزند خود وظایفی بر عهده دارند که کوتاهی در آن وظایف، عواقب جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت که بعدها در رفتار و اخلاق فرزندشان بروز خواهد کرد؛ اما روش تربیت نباید به گونه‌ای باشد که والدین همه‌ی خواسته‌ها و نیازهای فرزندشان را در هر شرایطی برآورده کنند.
شاید روایت حضرت علی(ع) که می‌فرمایند: «خودتان را برای همسر و فرزندانتان به هلاکت نیندازید.» ناظر به این مطلب نیز باشد.
پدری که با زحمت فراوان تلاش می‌کند وسائل راحتی و آسایش پسر را فراهم کند و همه‌ی خواسته‌های فرزند را برآورده سازد، نمی‌داند فرزند را برای پرتوقعی و زودرنجی نسبت به همسر آینده‌اش آماده می‌کند.
پسرخانواده با چنین روش تربیتی، باور می‌کند که دیگران باید در خدمت او باشند و وظایفی را که در قبال همسر و پدرومادر برعهده دارد ظلم در حق خود می‌انگارد، اگر کمترین کوتاهی از همسرش سر بزند به مشاجره با او می‌پردازد. این فرد نه تنها از سیر اخلاقی و معنوی بازمی‌ماند بلکه برای کسانی که الگوی مناسبی ندارند، بدآموزی دارد.
ممکن است این سؤال مطرح شود آیا دختری که در چنین فضایی رشد می‌کند در آینده پرتوقع نمی‌شود؟ جواب این است که دخترها معمولا در خدمت به برادر و پدر خود با مادر خانواده همکاری می‌کنند و کمتر با این مشکل مواجه‌اند.
به خاطر چنین خطایی در سبک تربیتی فرزند پسر است که متأسفانه در جامعه ما مرسوم است خانواده دختر جهیزیه تهیه کند؛ در حالی که چنین رسمی هیچ توجیه شرعی ندارد. در بعضی شهرهای کشور ما که تهیه‌کردن جهیزیه با داماد است با مبنای دین نزدیک‌تر است. جریان ازدواج حضرت علی و حضرت زهر سلام الله علیهما و اینکه حضرت علی (ع) اقدام به تهیه جهیزیه کردند دلیل بر این است که تهیه جهیزیه وظیفه مرد است، نه زن.
هنگامی که علی (ع) به قصد ازدواج فاطمه (س) به منزل پیامبر (ص) رفت. پیامبر فرمود: چه داری که مهریه فاطمه (س) قرار دهی؟ علی (ع) عرض کرد: ای رسول خدا! تو خود شاهد هستی که برای من به جز شمشیر و شتر و زره، از مال دنیا چیزی نیست. پیامبر (ص) فرمود: ای علی شمشیر و شتر مورد نیاز توست، اما زره‌ات را بفروش و با آن مراسم ازدواج با فاطمه (س) را فراهم کن
نکته دیگر اینکه فرزندان باید احترام ویژه‌ای برای مادر قائل باشند. احترام به دیگران، حال یا اعضای خانواده یا افراد جامعه، آشنا یا غیر آشنا، ادب دینی و انسانی است و همه مکلفند نسبت به هم‌نوعان خود احترام بگذارند؛ اما در اینجا احترام به همراه تواضع خاص منظور است که فرزند باید نسبت به مادر خود داشته باشد.
فرزند این احترام ویژه را از پدر الگو میگیرد. جالب است که پیامبر اسلام (ص) یادگیری این نوع احترام را از حقوق فرزند بر پدر معرفی می‌کند. ایشان می‌فرمایند: «از حقوق فرزند پسر بر پدر این است که پدر، مادر فرزند را اکرام کند».[2]
هر مردی وظیفه دارد به همسر خود احترام بگذارد؛ اما در این روایت، پیامبر (ص) وظیفه‌ای فراتر از احترام عادی نسبت به همسر را بر عهده‌ی مرد خانواده مقرر می‌کند؛ احترامی که فرزند پسر همواره نظاره آن است و از آن الگو میگیرد.
در واقع پدر با این رفتار به فرزندش می‌آموزد که چگونه هم به مادرش احترام بگذارد و هم به همسر آینده‌اش.
پدری که به هر دلیلی - تصفیه‌حساب شخصی با همسر یا...- اجازه میدهد در مقابل دیدگانش، فرزند به مادر توهین یا بی‌احترامی کند، باید بداند این فرزند روزی حرمت او را نیز خواهد شکست. فرزندی که با اجازه ضمنی پدر، به مادر توهین و حرمت‌شکنی می‌کند، در آینده‌ای نه‌چندان دور به خود جرأت میدهد چنین رفتاری را با پدر خود نیز داشته باشد.
این مطلب در سایت اردکان‌گویا منتشر شد.
